Koronafobi: Virüsün fobisine de dur deyin!
Bir yandan “virüs kapmayayım” kaygısı, öbür yandan konuta kapanmanın getirdiği bocalama hali, kasvet, arayış, stres, evhamlar… Küresel salgın corona virüse tutulma evhamının azami oranda yaşandığı günlerden geçiriyoruz. Geniş çaplı temkinlerle salgına dur demeye çalışılıyor. “Zoraki kalmadıkça konuttan çıkmayın” çağrılarıyla milyonlarca insan konuta kapandı.Peki bu yaşananlar sıhhatimizi nasıl tesirler, korunmak için neler yapmamız lüzumlu? Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Azası Burcu Kök Kendirlioğlu zekasal sıhhatimizi gözetmenin yollarını, Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Kurumu Beslenme ve Perhiz Uzmanı Diyetisyen Özge Yılmaz ise nasıl beslenmemiz gerektiğini anlattı.Küresel salgınların fertler ve cemiyetler üzerinde strese neden olabileceğini, fobi ve endişenin depresyonu tetikleyebileceğini söyleyen Dr. Öğretim Azası Burcu Kök Kendirlioğlu, COVID-19 salgını sırasında görülebilecek ruhsal gidişatları şöyle sıraladı:“Kendiniz veya hoşlandıklarınızın sıhhatiyle alakalı fobi ve kaygı, uykusuzluk ya da fazla geçime hali, iştahsızlık ya da fazla yeme isteği, dikkati derlemekte ya da konsantre olmakta güçlük, kronik sıhhat meselelerinin makûslaşması, içki, sigara ya da öbür ilaçların kullanımının çoğalması…”Konutta izole yaşam sürerken bile günlük rutinin devam ettirilmesini öneren Dr. Kendirlioğlu, konuttan çalışanların çalışma saatlerini işe gidiyormuş gibi tasarlayabileceğini söyleyerek, “Aralıksız konutta kalmak uyku saatlerinin kaymasına neden olabilir. Bunu yasaklamak için eskiki yatış ve kalkış saatlerinizi uygulayın. Yemek rutininizi değiştirmeyin. Bu süreci kendinizi geliştirmek ve kendinize yatırım yapmak için bir fırsat olarak görmelisiniz” diye konuştu.Koronafobiye dur demenin yolları“Şayet hafif de olsa hastalık bulguları varsa veya kuşkulu bireylerle temas hikayesi varsa 14 gün kendinize salt yalıtım uygulayın” diyen Dr. Kendirlioğlu, bu süreçte herkesin zekasal dayanıklılığını çoğaldırması gerektiğini söyleyerek, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:COVID-19 ile alakalı konuşmaya ve dinlemeye gereğinden fazla maruz kalmayın. Yineleyen şekilde krizi konuşmak kaygıya neden olur.Bedeninize iyi bakın. Sıhhatlı, balanslı yemekler yemeye çalışın.Düzenli egzersiz yapın. Her sabah konut etrafında da kolayca yapabileceğiniz aerobik hareketler güne enerjik başlamanızı sağlar. Kaygı ve evhamınızı da yatıştırır, moralinizi yerine getirir.Uyku saatlerinize dikkat edin.İçki ve sigaradan netlikle uzak durun.Rahatlamak için bu vaziyetin geçici olduğunu kendinize sık sık andırdırın. Sıradan hayatınıza dönmek, kendinizin ve etrafınızdakilerin moralini yüksek yakalamak için beğendiğiniz etkinlikleri beraber yapmaya çalışın.Telefon ya da görüntülü konuşmayla dostunuz ya da aile azanızla sık sık irtibata geçin.Yalnızca virüs ya da salgınla alakalı konuşmayın. Neler yaptığınızı, gelecekle alakalı pozitif tasarılarınızı anlatın. Evin dışına çıktığınızda kalabalık etraflarda bulunmaktan ve toplu taşım vasıtalarını kullanmaktan kaçının, sosyal mesafeye dikkat ederek sıhhatli ilişkileri sürdürün. Bireylerle aranızda en az 1 metre mesafe olmalı.Umut duygusunu gözetin ve pozitif düşünmeyi sürdürün.COVID-19 hakkında yalnızca emin bilgileri paylaşın. Doğru bilgileri paylaşmanız başkalarının fobilerini yatıştırmanıza ve onlarla bağ kurmanıza da dayanakçı olabilir.Nefes ve hafifleme egzersizleri yapın. Sosyal mesafeyi gözeterek ve kendiniz ile etrafınızdakileri tehlikeye atmadan kısa süreli yürüyüşler yapabilirsiniz. Aralıksız konutta ve hareketsiz kalmak bir zaman sonra gönülsüzlüğe ve o da mutsuzluğa neden olabilir.Eforlu bağışıklık için sıhhatli besleninBeslenme ve Perhiz Uzmanı Diyetisyen Özge Yılmaz da virüsle savaş sırasında bağışıklık sisteminin eforlu olmasının ehemmiyetine dikkat sürükleyerek, beslenmeyle alakalı şu tekliflerde bulundu:Susamasanız dahi gün içinde en az iki litre su içtiğinizden emin olun.Tam hububatları harcamayı bakımsızlık etmeyin.Yoğurt, kefir, lahana turşusu harcayın.Haftada en az üç kere kuru baklagillere, en az iki kere Omega-3 bakımından zengin balıklara yer verin.Badem, yerfıstığı, ay çekirdeği, fındık gibi yağlı tohumlar bağışıklık sistemini destekleyen E vitaminlerine ağırlık verin.Her gün beş porsiyon taze sebze ve meyve harcayın.
