Diyet günlüğüne başlamak

Biz gerçekten neden yeriz? Bir Hayli sebepten dolayı yeriz. Vücudumuzu beslemek, sihrime­mizi sağlamak ve hayatımızı sürdürmek en esas nedenlerdir. Ancak, tek neden bu değildir. Bir çoğumuz için gıdalar stresi, evhamı, kasveti ve yal­nızlığı rahatlatmak için kullanılan bir rahatlık kaynağı, zevk ve mutluluk kaynağı olmaya başlamıştır.

Gıda tercihinin faktörleri
Yediğiniz gıdalar sizin şahsiyetiniz ve nereli olduğunuz hakkında bir hayli şey söyler. Hatta aile geçmişinizi, kültürünüzü, dini inancınızı, ekonomik statünüzü, nasıl sezdiğinizi, nereye gittiğinizi, sosyal olarak ne yaptığınızı da yansıtabilir.

Kavmi tesirler
Yiyecekleri seçmek ve yemek artık sadece vücudunuzun gereksinim dinlediği lez­zetli besinlerle beslenmek ve doymak değildir. Yemek yeme bir hayli başka mevzuyu da kapsar. Kültürünüz çoğu zaman yediğiniz gıdalara bakarak basitlikle anlaşı­lır. Besin alışkanlıkları, kültürden kültüre ve kuşaktan kuşağa değişiklik gösterir. Kö­keniniz ne olursa olsun Avrupalı ya da Afrikalı, Asyalı ya da Latin Amerikalı, yedi­ğiniz ve konuta aldığınız gıdaların kültürünüzde hisseyi vardır.

Milliyet yapısı gıda seçimlerine tesirde bulunur. Ayrıca eş ırksal orijinleri paylaşan insanlar, kendilerini eş yiyecekleri seçerken bulurlar. Bu tesirler, hazırlama ve servis yapma şekillerini de tesirler. Misalin, Meksika yemekleri sık­lıkla fasulye, pirinç ve peynir kapsar. Orta Doğu menüleri zeytinleri, zeytin yağları, meyveleri, sebzeleri ve baharatları ile tanınır. Çin yemekleri ise bir hayli kızartma ve karmaşık öğünlerden oluşur. Sıklıkla “ruhun yiyeceği” olarak belirlenen Afrika-Ameri-ka yemekleri de yaygın olarak kızartılır ve yağ oranı yüksektir.

Dini tesirler
Müslümanlık, Yedinci Gün Adventistleri bir Hıristiyanlık Mezhebi ve Yahudilik gibi dinlerden birine inanmak, tam gıda ve meşrubat alışkanlıklarını etkileye­öğrenir. Müslümanlar, senenin emin zamanlarında oruç meblağlar; bir hayli Hıristiyan mez­hebi, oruçta katı vejetaryen kaideler uygular; kimi din ve Hıristiyan mezhepleri içki, kahve ve çaydan uzak dururlar ve Yahudiler ile Müslümanlar haram olmayan hayvanlara ve kesim kaidelerine uyarlar. Bu ve öteki insanların dini orijinleri ve inançlarının takip edenlerin tesiriyle yeme kaideleri çok katı ya da elastik olabilir.

Bölgesel tesirler
Ülkemiz pek çok değişik kültür ve kavmi grubu barındırdığı gibi insanların besin seçimleri de çok geniş bir alana dağılmıştır. Farklı damaklara seslenen gıdalar, değişik mahsuller satan bakkallar, mahallî mahsuller satan marketler, restoranlar, cadde pazarları ve şenlikler, yurtiçi ya da yurt dışı olmak üzere her yerde bulunabilir. Beraber yaşadığımız bir hayli kültür ve kavmi grupla beraber, ülkemiz kendi bölgesel besin alternatifleri koleksiyonuna sahiptir. Her bölge, değişik cinste yiyecekleri ile öğrenilir. Bu bölgelerin her yerinde bulunan çok rakamda kavmi servet, milli kaynak ve değişik tipte insan bu alternatiflere çoğunlukla katkıda bulunur. Bu gidişat dünyanın her yeri için zorunludur.
Misalin Amerika’nın güneyinde hush puppies darı unu, tereyağı, kabartma tozu, soğan.ve ayran karışımından yapılan yuvarlak köfteler haline getirilip dargın yağda kızartılmasıyla yapılan Güneyli gıdayı ve peynir ezmesi cheese grits gibi gıdalar ortaya çıkarmıştır. Güneybatısı, takos iki adet kızartılmış darı tortillası içinde isteğinize göre et ya da tavuk ve enchiladas tortula yufkasının içine peynir, sebze, et, tavuk, fasulye gibi malzeme konulmasının ardından özel acı biberli bir sos içinde fırınlanmasıyla yapılan bol acılı bir yemek gibi Meksika-Amerika yemek­leri ile öğrenilir. Kuzeydoğusu deniz mahsulleri ve taze balığı ile şöhretliyken, Batı yakası sıcak havası ve modaya uygun hayat stili ile sıklıkla bir hayli taze gıda ve Asya/Pasifik tipte yiyecekleri olan bir yerdir.

Sosyal tesirler
Sosyal hayatımız, bizim ne yediğimize en çok katkı sağlayan etmenlerden biridir. Beraber yaşadığımız, beraber çalıştığımız ve sosyal etkileşimde bulunduğu­muz insanlar yediklerimiz üzerinde çok büyük tesire sahiptir.
Dostlar, yaşıtlar ve meslektaşlar da gıda seçimleri üzerinde büyük bir tesire sahiptir. Herkesin dostları ve akranları gibi yemek yedikleri öğrenilir. Genellikle pizza, patates kızartması, sosisli sandviç, meyveli süt ve içkisiz içe­cekler gibi besinleri seçebilirler zira öteki herkes de bunları yemektedir. Öteki yandan, öteki dostları gibi “ince olmak”için hiç yememeyi dahi seçim edebilir­ler.
Ayrıca kahve molası ya da öğle yemeği sırasında, meslektaşlarımızın “hadi bir kahve ve donat yağda kızartılıp üstü şekerle kaplanmış millete şeklinde çörek alalım” ya da “bugün öğle yemeği için burger ve kızartmaya ne dersiniz?” şek­linde tekliflerle bizim için yemek tercihi yaptıkları öğrenilmektedir.

Ailenin tesirleri
Ailenizin yeme ve satın alma kararları şu anki yeme alışkanlıklarınızda en et­kili olan unsurdur. Anne babanızın sizi nasıl beslediği-konuta hangi gıdaların alı­nacağı, özel vaziyetleri nasıl kutladığınız-sizin nasıl yediğinize tesirde bulunmuştur. Bu etrafsal etkenler, bugünkü tam gıda kararlarınızda en büyük tesire sahiptir.

Çağdaş aileler değişiktir ve daha evvel olduklarından büyük miktarda daha fazla muhteliftir. Daha bir hayli tek-ebeveynli aile, bir hayli iki ebeveynin çalıştığı konutlar ve bir arada yaşayan aileden olmayan muhtelif fertler görmekteyiz. Yoğun programlar da yeme kararlarına yansımaktadır. Yemeklerimizin büyük çoğunluğu artık başından sonuna dek ocakta hazırlanmamaktadır. Bir Hayli gece, konutta hazırlanmış sıcak bir yemek olmadan geçmektedir. Restoranda akşam yemeği, fast food ve hazır yiye­ceklerden oluşan akşam yemekleri daha ananesel öğünleri gölgede vazgeçmek­tadır. Mikrodalga, artık en çok seçim edilen mutfak aleti olmaya başlamıştır; yemeği ısıtın ve 10 ya da daha az dakikada tamamlayın. Faallikler ve ailenin program­ları artık konutta pişirilmiş yemeklere göre daha önceliklidir.

Ya Medya?
Medya besin alımı ve alışkanlıklarımıza nasıl tesirde bulunmuştur? Televizyon, mecmua ve gazete reklamları sıklıkla bizim satın alma ve yeme kararlarımızda büyük bir rol oynar. Besin şirketleri, kararlarınızı etkilemek için her sene milyonlar tüketir. Ne kadar çok görür ve yeni bir mahsul hakkında ne kadar çok okursanız, o kadar çok onu sınamaya meyilli olacaksınız. Ayrıca promosyonlu kampanyalar, mağaza sergileri, mahsul tanıtım stantları ve market raflarındaki bir mahsulün kumpası, müşterileri satın alma doğrultusunda cesaretlendirir.
Çocuklar da televizyonda gördüklerine ya da dostlarından dinlediklerine bağlı olarak gıda kararlarını alırlar. Çocuk programları sırasında verilen reklam­lar, bu yaş grubuna gıda ve meşrubat tanıtımı yapar ve herşeyden evvel çocukların en çok ailelerinden ne istediklerine tesirde bulunur. Bugün çocuklar, geçmişte olduğundan çok daha fazla besin seçimleri yapmaktadır ve anne babalar çoğu zaman buna rıza göstermekten hoşnuttur.

Yeme tutumlarında medyanın tesiri büyüktür ve aynı zamanda hem faydalı hem de hasarlı olabilir. Bazı yiyecekler, sadece sıhhatli ve mevcut en yeni çeşit gibi tanıtılmıyor aynı zamanda “çok sıhhatli olmayan” alternatifler de çoğu zaman aniden ortaya çıkıyor. Ayrıca medya, hoşluğa fazla değer katarak ince ve formda vücutları misal göstermektedir. Bir Hayli şöhretli ve dal gibi ince manken bize bu mahsulleri sunar, onların miktarları ve hoşlukları sık sık mahsullerin tam sürükleyiciliğine katkıda bulunur.
Besin seçimlerinize tesir eden tesirlerden kimileri pozitif olabilirken ötekileri çok da pozitif olmayabilir. Daha sonra bu tesirlerin nüfuz ettiğini gördüğünüzde durun ve kendiniz için karar vermeye çalışın. Bu gerçekten istediğiniz şey mi yoksa yalnızca öbürlerine mi geçim sağladınız? Kendi kendinize alttaki sorulan

Mesele:
Sıklıkla sadece kalabalığa ayak uydurmak için bir şeyler yemeyi kabul eder misiniz?
Başkaları sıklıkla sizin için gıda kararlan verir mi?
Sadece bir tanıtım ya da televizyon reklamından dolayı, hatta iyi bir seçim olmadığını öğrenseniz bile sıklıkla bir şeyler satın alır mısınız?
Restorana gitmeyi istemediğiniz halde sadece bir grubun parçası olmak için dostlarınızla yemeğe katılmaya yönelir misiniz?
Dostlarınızın hoşlandığını bildiğiniz yemekleri yalnızca onlar sizi daha çok beğensin diye sipariş eder misiniz?